Piazza di Santa Croce, 16
Maak rechtsomkeer en wandel terug naar het Piazza della Signoria. Net voor het plein en het Palazzo Vecchio sla je rechts af de Via della Ninna in. Aan het einde van die straat, op het kruispunt, ga je linksaf in de Via dei Leoni en even verder rechts de Borgo dei Greci in. Loop deze smalle straat door tot aan het Piazza di Santa Croce.
Het Piazza Santa Croce is na het Piazza della Signoria het belangrijkste plein, ontmoetingsplaats en openluchtevenementenhal van Florence. Dit was de plek waar predikers zoals Bernardino van Siena urenlang de toegestroomde massa begeesterden met een mix van hartverwarmende spirituele boodschappen over de gelijkheid van de mens, roddels over het lokale leven, politiek beladen uitspraken en veel, heel veel, sappige anekdotes.
Op dit plein werden echter ook riddertornooien, steekspelen, paardenraces en partijtjes calcio storico (of calcio Fiorentino) georganiseerd, een oude Florentijnse versie van voetbal. Aan de rechterkant van het plein, op de benedenverdieping van het gebouw met de vele muurschilderingen (Palazzo dell’ Antella) bevindt zich een marmeren cirkelvormig plakkaat. Deze marmeren cirkel herdenkt 10 februari 1565 maar dient vooral om de lijn aan te duiden die het speelveld voor calcio storico in tweeën verdeelt. Aan de overkant bevindt zich trouwens een gelijkaardige, wat donkerder plakkaat.
De Santa Croce-kerk aan de oostkant van het plein is qua grootte de tweede kerk van Florence. De bouw ervan begon in 1294 en de bouwmeester was Arnolfo di Cambio, de man die in dezelfde periode ook de plannen tekende voor de dom en het Palazzo Vecchio en dus als geen ander de skyline van Florence heeft bepaald. In 1442 was de kerk zo goed als afgewerkt. Alleen de gevel moest nog bekleed worden, een werk dat pas in de 19de eeuw werd voltooid, waarschijnlijk gebaseerd op een oud ontwerp.
Santa Croce is de kerk van de franciscanen, monniken die nederigheid, soberheid en een ascetische levensstijl hoog in het vaandel dragen, maar voor de bouw van Santa Croce gedroegen ze zich even ambitieus, competitief en hoogmoedig als alle andere Florentijnen uit die tijd, want hun kerk, zo stipuleerden ze, moest groter en imposanter worden dan die van hun nabije concurrenten, de dominicanerkerk Santa Maria Novella in het noordwesten van de stad.
Diezelfde paradoxale houding zie je ook in het interieur van de kerk. De franciscaner monniken moesten bedelen voor hun bestaan, terwijl hun kerk misschien wel de meest rijkelijk gedecoreerde van heel Florence is. Ga naar binnen en geef je ogen de kost. Bewonder de kunstwerken van grootmeesters zoals Giotto en Donatello, neem een kijkje in de Pazzi-kapel ontworpen door Brunelleschi, maar ga ook op zoek naar de graven en grafmonumenten van een resem Florentijnse beroemdheden, zoals Michelangelo, Machiavelli, Leonardo Bruni (een van de eerste humanisten), wetenschapper Galileo Galilei, schrijver Dante Alighieri, beeldhouwer Lorenzo Ghiberti en de operacomponist Gioachino Rossini.
In de Cappella Bardi, links in de dwarsbeuk, zie je een houten kruisbeeld van Donatello waarover zijn goede vriend Brunelleschi zei dat hij ‘een boer op het kruis had geplaatst’. Volgens het verhaal in Vasari’s Vite, een collectie biografieën van Italiaanse kunstenaars, reageerde Donatello geërgerd op die onverwachte kritiek en antwoordde hem: ‘Als je het zo goed weet, neem wat hout en maak er zelf maar een.’ Brunelleschi nam de uitdaging aan en toog aan het werk. Benieuwd hoe Brunelleschi’s versie eruitziet? Straks bezoeken we in Santa Maria Novella en kun je zelf beoordelen wie van beiden het er het best vanaf heeft gebracht.
