Op stap door Florences gouden 15de eeuw
Je kunt de stadswandeling op deze website volgen, via Apple Books of een pdf downladen.
> English version: Florence City Walk
Inleiding
Welkom bij deze stadswandeling, een inspirerende rondleiding in Florence gebaseerd op het boek De geniale stad.
Wat mag je verwachten van de wandeling? Wel, je zult 16 bijzondere locaties ontdekken, een mix van beroemde monumenten en iets minder bekende parels uit Florences gouden 15de eeuw. De wetenswaardigheden en verhalen over deze locaties zullen je een inkijk geven in het leven in renaissance Florence, en je helpen begrijpen hoe deze fascinerende stad in amper honderd jaar zo veel wereldberoemde kunstenaars en geleerden kon voortbrengen, zoals Leonardo da Vinci, Michelangelo, Botticelli, Machiavelli, Brunelleschi en vele anderen.
De wandeling is ongeveer acht kilometer lang. Als je ’s ochtends vroeg op pad gaat, stevig doorwandelt en je je alleen op de wandeling concentreert, ben je in twee uur klaar. Maar ik neem aan dat dit niet je doel is. Dus, neem gerust je tijd en maak er een daguitstap van met enkele tussenstops voor een snelle espresso, een langzame ribollita of, voor wie avontuurlijker is ingesteld, een broodje lampredotto met een stevig Chianti-wijntje.
Hieronder vind je de route en alle tussenstops met een korte uitleg over wat er bij de verschillende bezienswaardigheden te beleven valt. Wil je meer weten over de desbetreffende bezienswaardigheid, klik dan door. Per tussenstop mag je rekenen op ongeveer 3 tot 5 minuten leestijd.
Deze city walk door Florence is geïnspireerd op het boek De geniale stad.
Zin om van start te gaan? Begeef je naar Piazza San Giovanni, het plein voor de Duomo van Florence.
Route stadswandeling Florence
Bekijk je deze wandeling met je tablet of smartphone en heb je toegang tot het internet? Klik op de kaart en je wordt doorgestuurd naar Google Maps.
Overzicht 16 bezienswaardigheden
Hier vind je een korte samenvatting over de verschillende bezienswaardigheden. Voor uitgebreide informatie over de te volgen route en verhalen over de bezienswaardigheden verwijzen we je naar de aparte pagina’s per tussenstop.
1. Paradijspoorten
Piazza di San Giovanni
Lorenzo Ghiberti’s levenswerk, de Porta del Paradiso (Paradijspoort), is een van de drie portalen van het Baptisterium San Giovanni. Het zijn de blinkende gouden deuren recht tegenover de ingang van de dom van Florence, waarover Michelangelo zei dat ze even mooi waren als de poorten van het paradijs. Lorenzo Ghiberti kreeg de opdracht voor de decoratie van deze portalen na een prestigieuze kunstwedstrijd waaraan onder meer Filippo Brunelleschi had deelgenomen.
2. Koepel van de dom van Florence
Piazza del Duomo
In 1418 stonden Ghiberti en Brunelleschi opnieuw tegenover elkaar, nu om te bepalen wie de koepel van de kathedraal mocht bouwen. Deze keer won Brunelleschi. Nadat hij tal van schijnbaar onoverbrugbare obstakels had overwonnen, werd de kathedraal met haar imposante koepel in 1436 officieel ingehuldigd. De koepel van de Duomo Santa Maria del Fiore is nog steeds de grootste in steen gebouwde koepel ter wereld.
3. Ospedale degli Innocenti ( Vondelingenklooster)
Piazza della Santissima Annunziata
Met dit gebouw introduceerde Filippo Brunelleschi een nieuwe stijl in de architectuur waarmee hij, opgeleid als goudsmid, de eerste renaissancearchitect werd en de grondlegger van een nieuwe richting die de toon zou zetten in de westerse architectuur tot het einde van de 19de eeuw.
4. Donatello, David (in het Bargello)
Via del Proconsolo, 4
Het meest lugubere gebouw in Florence herbergt tegenwoordig de grootste collectie renaissancebeeldhouwwerken op aarde. Een van de meest opmerkelijke stukken uit de collectie is Donatello’s David, om verschillende redenen een revolutionair kunstwerk. Cosimo de’ Medici’s openlijke steun aan dit werk wijzen erop dat hij meermaals zijn nek uitstak voor vernieuwende, complexe en provocatieve kunst.
5. Palazzo Vecchio (of Palazzo della Signoria)
Piazza della Signoria
Palazzo Vecchio is een van de meest iconische stadhuizen ter wereld en het symbool van een van de meest bizarre democratische systemen die het Westen gekend heeft. Waarom installeerden de Florentijnen zo’n systeem? Omdat ze koste wat het kost wilden vermijden dat één man of één familie de macht zou kunnen grijpen en de bevolking tiranniseren.
6. Illustere Florentijnen
Piazzale degli Uffizi
Een ode aan het Florentijnse genie in de vorm van achtentwintig beeldhouwwerken van Florentijnse helden. Des te indrukwekkender als je beseft dat er nog vele grote kunstenaars ontbreken in de reeks.
7. Santa Croce
Piazza di Santa Croce, 16
Op het plein voor Santa Croce werden regelmatig feestelijkheden georganiseerd zoals calcio storico, een oude Florentijnse versie van voetbal. De kerk zelf, gebouwd door de nederige, sobere en in armoe levende franciscanen, is vreemd genoeg een van de rijkst gedecoreerde in heel Florence en de begraafplaats van tal van bekende Florentijnen zoals Machiavelli, Michelangelo, Galileo Galilei en Gioachino Rossini.
8. Wijk van de ververs
Corso dei Tintori, 21
De textielindustrie was het fundament van de Florentijnse economie. Dat is goed te merken aan de straatnamen in deze wijk: Corso dei Tintori (ververs), Via dei Vagellai (ketels), Via dei Saponai (inzepers). Florentijns textiel was het beste van Europa en overal gewild vanwege haar rijke diepe kleuren. De grondstoffen voor haar verfindustrie voerden de Florentijnen in vanuit het Middellandse Zeegebied, het Nabije en Verre Oosten en Afrika.
9. Corridoio Vasariana
Lungarno Anna Maria Luisa De’ Medici, 8
De één kilometer lange corridor werd gebouwd door de 16de-eeuwse kunstenaar-architect Giorgio Vasari, die echter vooral bekend is geworden door zijn boek Vite, een collectie essays en biografieën van maar liefst 250 Italiaanse kunstenaars. Dit werk, beschouwd als het allereerste werk uit de kunstgeschiedenis, heeft als geen ander het idee van Florence als bakermat van de renaissance verspreid.
10. Palazzo Davanzati
Via Porta Rossa, 13 (Piazza dei Davanzati)
Op weg naar Palazzo Medici-Riccardi houden we even halt bij een laatmiddeleeuwse familiewoning. Het huis ziet er van buiten nog primitief en middeleeuws uit, maar binnenin merk je dat de Florentijnen in de 14de en 15de eeuw al behoorlijk gesteld waren op wooncomfort, luxe en alles wat het leven net iets aangenamer maakt.
11. Palazzo Medici-Riccardi – Cappella dei Magi
Via Camillo Cavour, 3
Dit is het woonhuis en hoofdzetel van de beruchte Medici-clan. De parel van dit gebouw bevindt zich binnenin: de Cappella dei Magi. De muren van deze kleine huiskapel lieten de Medici in 1459-1460 beschilderen door de Florentijnse frescoschilder Benozzo Gozzoli. Voor de Medici was de kapel een propagandamiddel om hun machtspositie te versterken, een statussymbool dat de sociale positie van Cosimo in de maatschappij veruitwendigde.
12. San Lorenzo
Piazza di San Lorenzo
De San Lorenzo-basiliek is de familiekerk van de Medici, duidelijk te zien aan de talrijke Medici- wapenschilden in en rondom de kerk: 5, 6, 7 of 8 ballen op een goudgele achtergrond. San Lorenzo herbergt talloze cultuurhistorische schatten, zoals de door Brunelleschi ontworpen Sagrestia Vecchia, en de door Michelangelo ontworpen Medici-kapellen en Biblioteca Medicea Laurenziana.
13. Santa Maria Novella
Piazza di Santa Maria Novella, 18
De magnifieke voorgevel van deze kerk is een meesterwerk van Leon Battista Alberti, het prototype van de uomo universale en in die hoedanigheid het grote voorbeeld van Leonardo da Vinci. Binnen in de kerk bevindt zich de Trinità (Heilige Drie-eenheid) van Masaccio, geschilderd tussen 1425 en 1428. Een mijlpaal in de westerse kunstgeschiedenis, want Masaccio paste als eerste de wiskundige wetten van het perspectief toe op een schilderwerk.
14. Ognissanti
Borgo Ognissanti, 42
Je kunt hier enkele opmerkelijke fresco’s bewonderen: De heilige Augustinus (1480) van Botticelli, Domenico Ghirlandaio’s De heilige Hiëronymus (1480) en, in de refter, Het laatste avondmaal (1480) van Ghirlandaio. Zoals je zult merken, is dit laatste schilderij een grote inspiratiebron geweest voor Da Vinci’s Laatste avondmaal. Botticelli ligt in deze kerk begraven, mogelijk aan de voeten van zijn muze (en minnares?) Simonetta Vespucci, die hij vereeuwigde in zijn wereldberoemde Geboorte van Venus.
15. Ponte Amerigo Vespucci
Ponte Amerigo Vespucci
Geen bijzonder mooie brug, maar wel een fijne plek om de skyline van Florence te bewonderen en even terug te denken aan Amerigo Vespucci, de ontdekkingsreiziger wiens naam door een samenloop van omstandigheden waarschijnlijk veel langer zal voortleven dan die van bijvoorbeeld Da Vinci of Michelangelo.
16. Brancacci-kapel (in Santa Maria del Carmine)
Piazza del Carmine, 14
Aan de overkant van de Arno, achter een onafgewerkte en onopvallende kerkgevel, bevindt zich een van de artistieke hoogtepunten van Florence: de Brancacci-kapel. Deze Sixtijnse Kapel van de vroegrenaissance, zoals ze wel eens wordt genoemd, bevat fresco’s van Masolino, Filippino Lippi en Masaccio. Die laatste is een van de grote voorbeelden voor Da Vinci, Michelangelo en vele andere kunstenaars.